Σάββατο 7 Ιουνίου 2008

Εξεταστική, διάβασμα ταμπέλες και διεπιστημονικότητα


Aς ξεκινήσουμε με κάποιες βασικές παραδοχές. Υπάρχουν χιλιάδες ανθρώπων που θα συμφωνούσαν στο ότι οι «ταμπέλες» είναι κάτι το οποίο αρμόζει σε προϊόντα και όχι σε ανθρώπους. Δεκάδες επιχειρήματα έχουν ακουστεί, σχετικά με το πόσο κακό είναι το να χαρακτηρίζουμε, να κατηγοροιοποιούμε και να βάζουμε τελικά ταμπελάκια σε ανθρώπινα πλάσματα. Όσον αφορά εμένα, οι άνθρωποι είμαστε προϊόντα.

Προϊόντα του πολιτισμού, της τρέχουσας κουλτούρας , της ανατροφής μας, των γονιδίων που συνδυάστικαν κατα τη διάρκεια της δημιουργίας μας, και εκατοντάδων άλλων πραγμάτων. Ναι σύμφωνοι, είμεθα κάπως πολυπλοκότεροι μεν, παραμένουμε παράγωγα διαφόρων παραγόντων δε. Έτσι πιστεύω ότι οι «ταμπέλες» μας αρμόζουν όσο και σε οτιδήποτε άλλο (όσοι από εσάς διαβάζοντας αυτές τις γραμμές σκεφτείτε «τι λέει ρε ο μαλάκας;», προφανώς συμφωνείτε αφού με έχετε κατηγοριοποιήσει ήδη!). Ξεκινάω λοιπόν την σημερινή μου φλυαρία κατηγοριοποιώντας τους φοιτητές.


Τον τελευταίο καιρό οι περισσότεροι φοιτητές, έχουμε μπει σε μία λίγο πολύ γνωστή διαδικασία. Των εξετάσεων. Είμαστε μέρα νύχτα σκυμμένοι πάνω από συγγράματα, αφού τουλάχιστον οι μισοί από μας θέλουν να περάσουν κάποια μαθήματα. Κάποιοι άλλοι μπορεί μεν να αδιαφορούν προσωπικά, αλλά πιέζονται από διάφορους παράγοντες (ποιος σας είπε να συνεχίσετε να μένετε με τη μαμά και τον μπαμπά μετά τα 18, ε; Καλά να πάθετε τώρα!). Οι υπόλοιποι όμως; Αυτοί που ούτε πολυβιάζονται να τελειώσουν, ούτε έχουν διαρκώς κάποιον πάνω από το κεφάλι τους, γιατί έχουν διαρκώς το διάβασμα στο μυαλό τους αυτές τις μέρες;

Πιστεύω πως η απάντηση είναι απλή. Έχουμε περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας μέχρι στιγμής, δίνοντας εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα. Έχουμε μάθει να μοιράζουμε τον χρόνο μας σε μήνες χαλάρωσης και μήνες διαβάσματος. Κάθε φορά λοιπόν που πλησιάζει μια τέτοια περίοδος μας πιάνει το γνωστό άγχος της γνώσης. Όταν όλος σου ο κύκλος διαβάζει, μαθαίνει, μορφώνεται τουλάχιστον τρεις μήνες το χρόνο, εσύ δεν μπορείς να τους περνάς σαν να μην τρέχει τίποτα. Σε πιάνει το στρες, έρχονται καπάκι και οι τύψεις, και τίποτε απ’ όσα κάνεις δεν μοιάζει σωστό, εαν δε σχετίζεται με το διάβασμα.


Ένα παρόμοιο άγχος με έπιασε κι εμένα αυτές τις μέρες και έπεσα με τα μούτρα στην αναζήτηση νέων γνώσεων. Δίνω το πρώτο μου μάθημα σε λιγότερο από μία εβδομάδα, και το δεύτερο, επίσης σε λιγότερο από μία εβδομάδα.

Το πρόβλημα είναι ότι εγώ σπουδάζω ψυχολογία. Όσοι γνωρίζουν σχετικά με το αντικείμενο θα ξέρουν ότι πρόκειται για μία σχετικά καινούρια επιστήμη με μόλις 120 χρόνια επίσημης ζωής. Το αποτέλεσμα αυτού είναι ο μικρός όγκος πληροφοριών που έχει συλλεχθεί γι αυτό το αντικείμενο. Έτσι ένας νορμάλ άνθρωπος ο οποίος θα παρακολουθήσει το πρώτο εξάμηνο της συγκεκριμένης σχολής, και θα εμβαθύνει και κάπως στις επιφανειακές γνώσεις που του προσφέρει το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, σύντομα θα διαπιστώσει πως στα επόμενα εξάμηνα το μόνο που γίνεται είναι ανακύκλωση και και αναμάσημα των πραγμάτων που ήδη έμαθε. Με λίγα λόγια, η συνολική διδακτέα ύλη που θα έπρεπε κάποιος να γνωρίζει για να αποφοιτήσει, διδάσκεται άνετα μέσα σε ένα εξάμηνο, ενώ έχει τραβηχτεί από τα μαλλία (από διάφορους ιθύνοντες), για να καλύψει τέσσερα πανεπιστημιακά έτη. Έτσι, όσο και να το θέλω –μιας και δεν είμαι άνθρωπος που αντέχει να ξαναδιαβάζει τα ίδια πράγματα γραμμένα από διαφορετικούς καραγκιόζηδες -δεν έχω την επιλογή να διαβάσω τα μοσχομυριστά συγγράματα που μας μοίρασαν πριν από λίγες μέρες. Μην έχοντας λοιπόν πολλές επιλογές, έστρεψα την δίψα μου για γνώση στο γνωστό σε όλους μας διαδίκτυο. Έτσι κι αλλιώς είμαι συνηθισμένος σε αυτό, μιας και το κάνω σε κάθε εξεταστική από το δεύτερο εξάμηνο και τώρα βρίσκομαι αισίως στο έκτο.

Επιλέγω, που λέτε, κάθε φορά ένα διαφορετικό τομέα επιμόρφωσης. Στην εξεταστική του Ιανουαρίου, διάβαζα κυρίως θέματα που αφορούσαν στο μοντάζ και την σκηνοθεσία, ενώ τον προηγούμενο Σεπτέμβρη ασχολούμουν με τα ντοκυμαντέρ. Σειρά τώρα έχει η συγγραφή και πιο συγγεκριμένα η σεναριογραφία. Με χαρά ανακάλυψα το μπλογκ του σεναριογράφου του «Μπαμπούλας ΑΕ», το οποίο έχει μέσα πάρα πολλές πληροφορίες πάνω στον τομέα, γραμμένες με προσοχή, λεπτομέρεια και απλότητα. Αφού πέρασα αρκετές ευχάριστες μέρες ξεκοκαλίζοντάς το, άρχισα να ακολουθώ τους διάφορους συνδέσμους, και κλικ στο κλικ βγήκα στην ιστοσελίδα του γνωστού σε όλους μας WGA (Writers Guild Association). Εκεί έμεινα πραγματικά έκπληκτος με την προσοχή που έχουνε δώσει στο site αλλά και τον όγκο πληροφοριών που περιέχει. Από το πώς μπορεί ένας σεναριογράφος να γίνει μέλος της ένωσης, μέχρι συμβουλές για την σύναψη συμβολαίου με τις εταιρίες παραγωγής και την κατοχύρωση των πνευματικών του δικαιωμάτων, συνεντεύξεις από τους «γκουρού» του είδους και άπειρα άλλα καλούδια.





Αυτό που πραγματικά με άφησε άναυδο ήταν ένα συγκεκριμένο κομμάτι της ιστοσελίδας το οποίο λέγεται Ask the expert (Ρωτήστε τον ειδικό). Πρόκειται για μία λίστα διευθύνσεων (τόσο κανονικών όσο και ηλεκτρονικών) αλλά και τηλεφώνων στις οποίες ο συγγραφέας που θέλει να γράψει για κάποιο θέμα μπορεί να απευθυνθεί, και να ρωτήσει -χωρίς καμία χρέωση -τους ειδικούς για οτιδήποτε θέλει να μάθει. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι υπάρχουν τηλέφωνα στα οποία μπορούμε να πάρουμε πληροφορίες για θέματα απλά και καθημερινά (όπως ιατρικά, οδοντιατρικά, νοσηλευτικά), όσο και για τομείς που μοιάζουν πολύ πιο απρόσιτοι στον πραγματικό κόσμο (όπως η αμερικάνικη πολεμική αεροπορία, οι τελευταίες εξελίξεις γύρω από την έρευνα του εγκεφάλου, η αεροναυπηγική, η Ανταρκτική). Το αποκορύφωμα όλου αυτού είναι ότι μπορούμε να μιλήσουμε ακόμη και με υπέυθυνους από υπηρεσίες που έχουμε δει μόνο σε ταινίες (και στο Wikipedia), οι οποίοι είναι πρόθυμοι να μας δώσουν πληροφορίες που θα βοηθήσουν το συγγραφικό μας έργο, όπως το FBI (Federal Bureau of Investigation) και η NSA (National Security Agency).

Το μαγικό σε αυτές τις περιπτώσεις είναι τόσο το εύρος των πραγμάτων που μπορεί να ερευνήσει κανείς, όσο και ο τρόπος με τον οποίο προσφέρεται η γνώση. Όπως και να το κάνουμε άλλο πράγμα να διαβάζεις για κάτι σε ένα βιβλίο, στην Βικιπαιδεία, η στο διαδίκτυο, και άλλο να μιλάς απευθείας με κάποιον που κατέχει το αντικείμενο το οποίο σε ενδιαφέρει.


Η αλήθεια είναι ότι η εποχή της απόλυτης εξειδίκευσης, μπορεί να ήρθε μόλις λίγα χρόνια πριν αλλά έχει κιόλας, σχεδόν περάσει. Μπαίνουμε σε καιρούς όπου αυτό που πραγματικά μετράει είναι μεν η εμβάνθυνση του ατόμου σε έναν τομέα, αλλά μόνο όταν συμπληρώνεται από γνώσεις πάνω σε πολλούς άλλους. Ήμουν ανέκαθεν οπαδός -όχι κάποιας ποδοσφαιρικής ομάδας αλλά της διεπιστημονικότητας. Σιχαίνομαι τους «κομπιουτεράδες» που δεν έχουν ιδέα από τέχνες σχεδόν όσο σιχαίνομαι τους «καλλιτέχνες» που δεν έχουν ιδέα από υπολογιστές. Η γνώση πάνω σε οποιονδήποτε τομέα, είναι στις μέρες μας πιο προσιτή από ποτέ. Ξεμπερδέψτε πρώτα με τις εξετάσεις σας, και μετά περάστε μια βολτίτσα από κάποια παραλία κάποιου νέου πεδίου που σας ιντριγκάρει αλλά δεν το κατέχετε μέχρι σήμερα. Η θάλασσα θα σας φανεί πολύ πιο όμορφη και δροσερή εκεί.

Παρασκευή 14 Μαρτίου 2008

ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ - H μάστιγα του αιώνα

Ώρα: Επτά το απόγευμα

Τοποθεσία: Βγαίνουμε από την κάμαρα του φοιτητή και μεταφέρουμε την έρευνά μας στην Καμάρα!

Ερώτημα: Είναι πολλοί, είναι καλοντυμένοι, στέκονται όρθιοι και μοναχικοί, ατενίζουν στο άπειρο. Τι περιμένουν;

Αλήθεια σας λέω, τους βλέπω κάθε φορά που περνάω, πότε έναν – έναν και πότε περισσότερους, να κάθονται απλά κάτω από την πιο κοσμική αψίδα της πόλης. Αυτή τη φορά σταμάτησα και προσπάθησα να μυρίσω κάτι στον αέρα. Όχι, δεν υπήρχε καμία οσμή που να μαρτυρά πως κάπου κοντά διανέμονταν δωρεάν φαγητό. Αφουγκράστικα προσεκτικά μα δε κατάφερα να εντοπίσω, κάποια συναυλία με ελεύθερη είσοδο εκεί κοντά. Επομένως σε καμία περίπτωση, δεν επρόκειτο για ένα τσούρμο τσαμπατζήδων.

Κάπως έτσι άρχισε να με γρονθοκοπεί ανελέητα ένα κοπάδι από αδιάκριτα ερωτηματικά: Μα καλά τι διάολο περιμένει τόσος κόσμος? Προφανώς κάποιο ραντεβού θα μου πείτε, αλλά εδώ θα συναντήσετε την κυριότερη ένστασή μου. Το ραντεβού θα μπορούσαμε να το ορίσουμε ως μία προγραμματισμένη συνάντηση ανθρώπων σε ένα συγκεκριμένο μέρος, μια ακόμη πιο συγκεκριμένη ώρα. Γιατί λοιπόν όλα δείχνουν πως το πενήντα τα εκατό όσων κανονίζουν μία τέτοια συνάντηση, καταφθάνουν μονίμως αργοπορημένα; Ποιοι είναι αυτοί που αργούν μία φορά στο τόσο και ποιοι είναι οι «επαγγελματίες» του στησίματος; Και σε τελική ανάλυση τις πταίει; Φταις αγαπημένη μου Κωσταντίνα εσύ που αργείς μονίμως, φταίνε όλα τα στραβά κι ανάποδα αυτού του κόσμου που σου συμβαίνουν διαρκώς, ή μήπως έχουνε και οι φίλοι σου, που κάθονται ωσάν άμοιρα ζώα και σε περιμένουν, ένα μερίδιο της ευθύνης;

Οι επαγγελματίες:

Τρέχοντας λαχανιασμένη μέσα στο δωμάτιο, η Κωσταντίνα σκοντάφτει πάνω σε δύο τετράδες μπλούζες (οι οποίες αποτυγχάνοντας στην ωντισιόν για τον ρόλο της απογευματινής της ενδυμασίας, έχουν πεταχτεί στο πάτωμα), και αποφεύγει τελευταία στιγμή την τούμπα βρίζοντας. Έχει αργήσει πάλι και το ξέρει. Βρίσκεται κάπου πολύ πολύ μακριά από το κέντρο, στο οποίο εχει ραντεβού στις εφτά. Φυσικά είναι ακόμη άβαφη, και το ρολόι στον τοίχο την κοιτάζει υπενθυμίζοντας πως είναι ήδη εφτά και τέταρτο. Με την μάσκαρα στο ένα χέρι και το κινητό στο άλλο, πληκτρολογεί ένα μήνυμα και προσπαθεί να σκεφτεί μία καλή δικαιολογία. Μα πως είναι δυνατόν να ξεκινάει κάθε φορά τις ετοιμασίες στην ώρα της, για να διαπιστώσει την τελευταία στιγμή ότι δεν έχει ρούχα;

Τα Θύματα:

Την ίδια ώρα ο Ηλίας κάνει ένα μικρό κύκλο γύρω από την Καμάρα για να ξεμουδιάσουνε λιγάκι τα πόδια του. Είναι πολυ αγχωτικός και έτσι του αρέσει να φτάνει τουλάχιστον δέκα λεπτά πριν στο σημείο του ραντεβού, για να είναι πάντα βέβαιος ότι θα είναι στην ώρα του.Τώρα δε μπορεί καν να υπολογίσει πόση ώρα στέκεται μόνος και όρθιος εκεί πέρα παρακολουθώντας κόσμο να συναντιέται και να ξεκινάει για κάποια καφετέρια μέσα σε ένα κλίμα χαράς και ευφορίας. Ο χαρακτηριστικά εκνευριστικός και εκνευριστικά χαρακτηρηστικός ήχος του κινητού του τον βγάζει από τις σκέψεις του. Διαβάζει το μήνυμα: Χίλα συγνώμη, έχει παρκάρει κάποιος πάνω στη στροφή και δε μπορει να στρίψει το λεωφορείο. Θα αργήσω λιγάκι. Κωσταντίνα». Ο Ηλίας χαμογελάει σκεφτόμενος ότι σε αυτό το κορίτσι συμβαίνουν πάντα τα πιο τρελλά πράγματα και, χαρούμενος πλέον αφου όλα δείχνουν ότι το στήσιμο ήταν απλώς θέμα κακοτυχίας, συνεχίζει να περιμενει...

...και αυτοί που αργούν μία φορά στο τόσο.

Εμ βρε Λιάκο, τα θέλει και σενα ο... οργανισμός σου συλλογίζομαι, και προσπαθώ μετά από τόσες σκέψεις να θυμηθώ τι δουλειά έχω εγώ στην Καμάρα, ενώ μία μουσική προερχόμενη από το υπερπέραν τραβάει την προσοχή μου. Περνούν κάποια δευτερόλεπτα πρωτού συνειδητοποιήσω ότι πρόκειται για το νεοαποκτηθέν μου ringtone. Βγάζω με περιφάνια το καινούριο μου κινητό και κοιτάω παραξενεμένος την οθόνη. Τι να θέλει πάλι τέτοια ώρα η Ζωή;

«Έλα Ζωίτσα» λέω χαμογελαστός

«Δε μου λες ρε Γιώργο, μήπως έχεις ώρα;»

«Ναι είναι σχεδόν εφτά και μισή, αλλά νομίζω ότι έχεις μπερδέψει τον αριθμό μου με το 141 του ΟΤΕ...»

Και κάπου εδώ η Ζωούλα αρχίζει να ωρύεται...

«ΜΕ ΔΟΥΛΕΥΕΙΣ ΡΕ ΚΑΘΑΡΜΑ; ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ ΤΟΣΗ ΩΡΑ ΚΑΙ ΜΕ ΕΧΕΙΣ ΣΤΗΣΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΠΕΡΙΜΕΝΩ ΑΠΟ ΤΙΣ 7 ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ;»

ΣΣ. Το κείμενο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το περιοδικό 18-24 στο τεύχος Νοεμβρίου

Τετάρτη 12 Μαρτίου 2008

Όταν Χαράζει


Έρχεται κάποια στιγμή που χρειάζεσαι διάλλειμα από το γράψιμο. τι κάνεις; Γυρνάς ένα βιντεάκι για έναν τύπο που γράφει :P

ΣΣ.Το Όταν Χαράζει δημιουργήθηκε το περασμένο καλοκαίρι με την συνεργασία της Έλενας και του Σταύρου.